Maarten
Inhoudsopgave
Consumentenprijs (per m³)
De gemiddelde consumentenprijs voor gas in Nederland ligt momenteel rond de € 1,39 per m³, inclusief energiebelasting en btw. Deze prijs varieert licht per energieleverancier, contractvorm (vast/variabel) en regio.
Uitgebreide kostenvergelijking gasprijzen per jaar (2015–2025)
| Jaar | Prijs per m³ (€) | Gem. Jaarverbruik (m³) | Totale Jaarlijkse Gaskosten (€) | % Verandering t.o.v. Vorig Jaar |
|---|---|---|---|---|
| 2015 | € 0,61 | 1.500 | € 915 | — |
| 2016 | € 0,63 | 1.450 | € 913 | -0,2 % |
| 2017 | € 0,66 | 1.400 | € 924 | +1,2 % |
| 2018 | € 0,80 | 1.350 | € 1.080 | +16,9 % |
| 2019 | € 0,85 | 1.300 | € 1.105 | +2,3 % |
| 2020 | € 0,78 | 1.250 | € 975 | -11,8 % |
| 2021 | € 1,05 | 1.200 | € 1.260 | +29,2 % |
| 2022 | € 2,52 | 1.150 | € 2.898 | +130 % |
| 2023 | € 1,45 | 1.100 | € 1.595 | -44,9 % |
| 2024 | € 1,34 | 1.050 | € 1.407 | -11,8 % |
| 2025 | € 1,39 | 1.000 | € 1.390 | -1,2 % |
Toelichting bij de cijfers
- Prijs per m³ (€): Gemiddelde landelijke consumentenprijs incl. belastingen.
- Jaarverbruik: Wordt lager door betere isolatie, warmtepompen en gedragsverandering.
- Totale kosten: Rekenvoorbeeld voor gemiddeld huishouden.
- % Verandering: Verandering van kosten t.o.v. vorig jaar, afgerond op 1 decimaal.
Trends die zichtbaar zijn
- 2015–2020: Langzame prijsstijging, maar stabiele kosten door dalend verbruik.
- 2021–2022: Explosieve stijging door marktspanningen; meer dan verdubbeling van de kosten.
- 2023–2025: Herstel en stabilisatie, maar nog steeds hoger dan vóór 2021.
Groothandelsprijs (TTF)
De groothandelsprijs voor gas wordt voornamelijk bepaald via de Title Transfer Facility (TTF). De recente prijs ligt rond € 345 tot € 350 per 1 000 m³. Dit zijn de zogeheten ‘futures’ – contracten voor levering in de nabije toekomst – en gelden als richtprijs voor de markt.
2. Historische ontwikkeling van gasprijzen
De ontwikkeling van de gasprijs kent een sterke stijgende lijn over de afgelopen tien jaar. Hier is de grafiek met:
- De jaarlijkse totale gaskosten voor een gemiddeld huishouden (lijn met cirkels),
- De gemiddelde gasprijs per m³ (lijn met vierkantjes, gestippeld),
over de periode 2015–2025. Zoals zichtbaar is de piek in 2022 zeer scherp, gevolgd door een herstel, maar prijzen blijven structureel hoger dan voor 2021.
Nu maak ik een vergelijkende kostenanalyse tussen gasverwarming en elektrisch verwarmen met een warmtepomp.
In deze tweede grafiek zie je de vergelijking tussen:
- Gasverwarming (blauwe lijn met cirkels),
- Elektrisch verwarmen met een warmtepomp (oranje lijn met driehoeken).
Conclusies:
- Tot 2020: Gas was iets goedkoper dan elektrisch verwarmen met een warmtepomp.
- 2022: Explosieve stijging van gaskosten maakt warmtepomp véél voordeliger.
- 2023–2025: Gaskosten dalen, maar warmtepomp blijft structureel goedkoper.
Dit zijn enkele belangrijke historische punten:
- 2015: Gemiddelde consumentenprijs rond € 0,60 per m³
- 2018: Prijs stijgt naar ± € 0,80 per m³
- 2021: Prijs breekt door de € 1,00-grens
- 2022: Explosieve stijging tot > € 2,50 per m³
- 2023–2025: Prijs stabiliseert rond € 1,30–€ 1,50 per m³
De prijsindex voor gas verdubbelde sinds 2015. Hoewel er tijdelijke dalingen waren, is het gemiddelde structureel hoger dan voorheen.
3. Belangrijke invloeden op de gasprijs
Aardgaswinning in Nederland
De winning uit het Groningenveld – decennialang de belangrijkste gasbron in Nederland – is volledig stilgelegd vanwege aardbevingsrisico’s. Daardoor is Nederland grotendeels afhankelijk geworden van importgas, onder andere vloeibaar aardgas (LNG) en leveringen uit Noorwegen.
Internationale markten
De Europese gasprijs wordt sterk beïnvloed door internationale omstandigheden zoals:
- Conflicten in Oost-Europa
- Beperkingen op Russisch gastransport
- Vraag vanuit Azië (voor LNG)
- Stijgende gasvraag door elektrische centrales (met name bij lage windproductie)
Overheidsbeleid
Overheidsmaatregelen zoals energiebelasting, btw en subsidies op verduurzaming beïnvloeden de consumentenprijs. In sommige jaren werd tijdelijk accijns verlaagd of compensatie gegeven vanwege extreme energieprijzen.
4. Vergelijking met andere energiebronnen
| Brandstof | Huidige prijs | Historische schommeling |
|---|---|---|
| Aardgas | € 1,39 per m³ | Van € 0,60 (2015) tot € 2,50+ (2022) |
| Benzine | € 1,91 per liter | Min € 1,39 – Max € 2,37 per liter |
| Elektriciteit | ~€ 0,40 per kWh (gem.) | Schommelde tussen € 0,20 – € 0,80 per kWh |
Hoewel benzine- en elektriciteitsprijzen ook sterk schommelen, zijn de recente pieken in aardgasprijzen ongekend hard geweest.
5. Toekomstige verwachtingen
Er zijn meerdere trends zichtbaar die de toekomstige gasprijzen kunnen beïnvloeden:
Korte termijn
- Verwachting van enige stabilisatie in 2025–2026
- Mogelijke stijgingen bij strenge winters of geopolitieke spanningen
- Toenemende inzet van kolencentrales kan vraag naar gas tijdelijk verlagen
Lange termijn
- Structurele afname in huishoudelijk gasverbruik door isolatie en warmtepompen
- Groeiend aandeel hernieuwbare energie verkleint afhankelijkheid van gas
- Verduurzaming van woningen (van het gas af vóór 2050)
6. Conclusie
- De huidige gasprijs in Nederland bedraagt gemiddeld € 1,39 per m³, fors hoger dan vóór 2020.
- Historisch gezien is de prijs meer dan verdubbeld ten opzichte van 2015.
- Vergelijking met andere brandstoffen laat zien dat gasprijzen momenteel aan de bovenkant van het spectrum zitten.
- Structurele veranderingen in beleid en infrastructuur sturen aan op afbouw van gasverbruik.
- Toch blijft gas voorlopig een essentieel onderdeel van de Nederlandse energievoorziening – zeker tijdens piekvragen in de winter.
