Categorie: <span>Besluitvorming</span>

Nadat er de afgelopen maanden al enkele zaken waren uitgelekt over het nieuwe Energie-akkoord, is nu een uitgebreidere versie bekend geworden. Naast een toename van windenergie en 15.000 banen, zal er geprobeerd worden om ieder jaar 1,5 % minder stroom te verbruiken.

Het besparen op het energieverbruik is een nuttige aanvulling op de eerdere maatregelen. Eerder pleitten verschillende wetenschappers er al voor dat er niet alleen moet worden gekeken naar het opwekken van duurzame of hernieuwbare energie, maar ook naar wat er bespaard kan worden op het huidige verbruik.

Een ander initiatief dat nog niet eerder was genoemd, is de nadruk op onderwijs. Door een samenwerkingsverband in het leven te roepen tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven, moeten er allemaal mensen worden opgeleid die gespecialiseerd zijn in het isoleren en duurzamer maken van woningen en andere gebouwen.

Zoals gehoopt kunnen mensen die zelf energie opwekken gebruik maken van een korting op hun belastingopgave. Dit moet ervoor zorgen dat meer mensen besluiten om zonnepanelen op hun dak te plaatsen, of dat bijvoorbeeld meer boeren besluiten om windmolens op hun terrein te plaatsen. Al deze nieuwe maatregelen moeten er voor zorgen dat in Nederland in 2020 14 procent van alle opgewekte energie duurzaam is. Dat percentage moet 3 jaar later op 16 procent liggen.

In het nieuwe Energie Akkoord staat dat er meer zal worden geïnvesteerd in de aanleg van nieuwe windmolens. Verder is er afgesproken dat kolencentrales die in de jaren ’80 zijn gebouwd in 2015 zullen worden gesloten. De subsidie op de aanschaf van zonnepanelen zal ook worden uitgebreid, zo meldt Trouw. Volgens een eerdere afspraak zal er naar toe worden gewerkt om met windmolens op land 6000 Megawatt op te wekken. Nu is dat uitgebreid met het plan om met windparken op zee tenminste 4400 Megawatt aan windenergie te genereren. Dankzij deze nieuwe investeringen zal Nederland in 2020 aan de norm van 14 procent duurzame energie voldoen.

In 2015 worden 3 oude kolencentrales in Nijmegen en Zeeland gesloten. Een paar jaar later zullen ook 2 oude kolencentrales bij Rotterdam de deuren sluiten. De nieuwe generatie kolencentrales zijn een stuk milieuvriendelijker dan de oude, en mogen daarom wel openblijven. Er komt wel een beperking op het meestoken van biomassa, omdat dit milieuschade kan opleveren.

Door de subsidies op zonnepanelen verder uit te breiden, hoopt de regering dat meer mensen zonnepanelen op hun dak plaatsen. Er komt ook meer ruimte voor initiatieven om publieke gebouwen als collectief te voorzien van zonnecellen om zonne-energie op te wekken.

Als er wordt besloten om schaliegas uit de bodem te gaan halen, mag dit geen alternatief zijn voor de verdere ontwikkeling van duurzame energie. Dit stelde oud-premier Jan-Peter Balkenende, die nu voorzitter is van de Sustainable Growth Coalition, in een interview met BNR. Volgens Balkenende is het zeer belangrijk dat de focus blijft liggen op nieuwe duurzame initiatieven. De Sustainable Growth Coalition is een samenwerkingsverband tussen grote bedrijven als AkzoNobel, Heineken en Shell die zich bezighoudt met de vraag welke rol het bedrijfsleven kan vervullen in de transitie naar duurzame energie.

In de Verenigde Staten wordt er op grote schaal naar schaliegas geboord. Balkenende stelt dat dankzij deze boringen Amerika in de toekomst wellicht zelfs onafhankelijk wordt op energiegebied. Nederland zou in de toekomst wellicht afhankelijk worden van Rusland op het gebied van aardgas.

Er zijn veel mensen tegen het boren naar schaliegas. Onlangs sprak een grote groep wetenschappers zich uit tegen het winnen van het gas. De schade aan het milieu zou groter zijn dan de financiële opbrengsten. Zo zou er bijvoorbeeld methaan in het grondwater terecht kunnen komen, waardoor het drinkwater giftig wordt.

De directeur van Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), Maarten Hajer, stelt dat de huidige duurzame energiedoelstellingen voor 2020 onhaalbaar zijn.  De regering wil dat over zeven jaar zo’n 16 procent van het Nederlandse energiegebruik duurzaam is opgewekt. De laatste jaren is slechts 4,3 procent aan groene opwekcapaciteit gerealiseerd. Hajer, die als belangrijkste adviseur geldt voor het kabinet, liet dit maandag weten aan het FD. De uitspraken van Hajer lijken op een verkeer moment te vallen, nu het  PBL binnenkort het energieakkoord zal doorberekenen.

Hoewel de onderhandelingen bij de SER vertrouwelijk zijn, lijken er vijf scenario’s te worden uitgewerkt en doorberekend. Het merendeel van deze scenario’s concentreren zich op windenergie en biomassa. Hajer is met name kritisch op biomassa. Dit wordt in oude kolencentrales gestookt, terwijl dit niet geldt als investering in duurzame energieopwekking op de lange termijn.

Hajer stelt dat het milieubeleid drastisch moet worden aangepakt en er zal meer aandacht moeten zijn voor de lange termijn maatregelen. Ook dienen burgers, bedrijven en overheden meer verantwoordelijkheid te nemen om de problemen rond het milieubeleid aan te pakken. “De samenleving is niet op duurzame leest geschoeid. Dat maakt ons kwetsbaar”, aldus Hajer.

Het PBL zal vandaag een rapport presenteren met aanbevelingen voor een beter milieubeleid. Aan het einde van de week zal bovendien de grove doorberekening van de energiedoelstellingen bekend worden gemaakt. De deadline voor het energieakkoord ligt op 5 juli.

Er gaan steeds meer geluiden op dat de Nederlandse doelstelling om in 2020 16 procent duurzame energie op te wekken onhaalbaar is. Waarschijnlijk zal het kabinet besluiten om de doelstelling naar beneden bij te stellen naar 14 procent, zo meldt het AD. Op dit moment vindt er overleg plaats tussen de overheid, Sociaal Economische Raad (SER) en verschillende belangengroepen. Als het goed is moet er over 2 maanden een nieuw plan zijn bedacht om de verllaagde doelstelling te halen.

Nederland wekt veel minder duurzame energie op dan de meeste Europese landen. Van alle stroom die in Nederland wordt opgewekt is maar 5 procent groen. Dit percentage is niet makkelijk omhoog te brengen met alleen zon- en windenergie. Voornamelijk het verbranden van biomassa zal moeten worden uitgebreid.

De regeringspartijen denken verschillend over het energieprobleem. Op aandringen van de VVD werd er al eerder gesproken over 14 procent in plaats van 16 procent. De PvdA wilde dit juist weer omhoog brengen naar 16 procent. Woensdag zal er in de Tweede Kamer een debat worden gevoerd over de toekomst van duurzame energie in Nederland.

Sinds afgelopen donderdag kunnen ondernemers een aanvraag indienen voor de subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie 2013 (SDE+ 2013). Met de SDE+ wordt de productie van duurzame energie gestimuleerd. Ondernemers die met een groen project kunnen aantonen dat ze niet of nauwelijks het milieu belasten komen in aanmerking voor de subsidieregeling. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van aardwarmte, bio-energie, windenergie of zonne-energie.

De SDE+ wordt gefinancierd door het verhogen van de energierekening van burgers en bedrijven. Er is dit jaar drie miljard euro subsidie beschikbaar. Meer dan 150 ondernemers hebben zich inmiddels gemeld voor de SDE+. De projecten die ondernemers opstarten hebben voornamelijk betrekking op zonne-energie, windenergie, duurzame warmte, biomassaketels en vergistingsinstallaties.

De regeling maakt onderdeel uit van de duurzame energie plannen die in het regeerakkoord zijn opgenomen. Zo zal in 2020 zo’n zestien procent van alle energie duurzaam moeten zijn. Uiteindelijk zullen de goedkoopste vormen van duurzame energie in aanmerking komen voor de subsidieregeling. Pas wanneer er daadwerkelijk duurzame energie wordt geproduceerd zullen bedrijven de subsidie ontvangen. Tot eind dit jaar (19 december 2013) is het nog mogelijk om een aanvraag te doen bij het Agentschap NL.

De doelstellingen die de Europese Unie zich op het gebied van duurzame energie heeft gesteld, kunnen een stuk ambitieuzer. Alleen op die manier kan er in de toekomst aan de groeiende vraag naar energie worden voldaan. Dit stelde minister Timmermans tijdens een toespraak van het Nederlandse Genootschap voor Internationale Zaken, zo meldt Rijksoverheid.nl.

Timmermans voorspelt wereldwijd een groei van de middenklasse. Deze stijgende welvaart gaat echter wel gepaard met een toenemende behoefte aan energie. Aangezien deze vraag kan zorgen voor nieuwe conflicten, moet de EU hier op voorbereid zijn. De komende jaren zal er steeds meer stroom uit landen buiten de EU moeten worden geïmporteerd. Om deze import te beperken, en zo ook de afhankelijkheid van andere landen, kan er beter meer worden ingezet op het opwekken van (duurzame) energie binnen de Europese Unie.

Volgens de minister is er voor Nederland een grote rol weggelegd inzake het energievraagstuk. Nederland is van origine een land dat gespecialiseerd is in handel, en heeft ervaring met het vermijden van conflicten die kunnen ontstaan tijdens tekorten. Ook kan Nederland met haar technische universiteiten een belangrijke kennisbijdrage leveren.

De minister van Economische Zaken zal donderdag een bezoek brengen aan Duitsland in verband met het verstevigen van de samenwerking op energiegebied.

De minister zal met de Duitse ministers Altmaier (Milieu) en Rösler (Economische Zaken) in kaart brengen of er voldoende draagvlak is om concrete afspraken te maken over het gezamenlijke energiebeleid. Het overleg zal met name gaan over de infrastructuur en levering van energie. Nederland en Duitsland zijn sterk verbonden op het gebied van gas- en elektriciteitsnetwerken. Ook zal de rol van duurzame energie worden besproken.

Subsidies

Onlangs werd er in Duitsland besloten om te stoppen met het gebruik van kernenergie. Dit naar aanleiding van de kernramp in het Japanse Fukushima begin 2011. Afgelopen jaar werd een record capaciteit aan zonne-energie bewerkstelligd, ondermeer gestimuleerd door uitgebreide subsidies van de Duitse overheid. Ook Nederland zit niet stil. De Nederlandse regering heeft in het regeringakkoord afgesproken om duurzame energie te stimuleren, evenals de innovatie van duurzame energietechnieken. Het doel is om in 2050 een volledig duurzame energievoorziening te hebben.

Bezoek

Naast het gesprek met de ministers zal Kamp ook de top van Duitse energiebedrijven ontmoeten. Het bezoek zal vrijdag worden afgesloten met een seminar over energie. Dit zal in Berlijn plaatsvinden. Minister Kamp zal in zijn speech wijzen op het belang van een gezamenlijke Europese energiemarkt te komen.

Binnenkort zal er een overleg plaatsvinden tussen de Sociaal Economische Raad (SER) en Greenpeace. De SER heeft van het kabinet de opdracht gekregen om na te denken over een duurzame Nederlandse toekomst, en voor het eerst wordt nu ook naar de mening gevraagd van milieuorganisaties, waaronder Greenpeace.

Onlangs werd bekend dat er in Nederland weinig duurzame energie wordt opgewekt. Het is de bedoeling dat er in ons land in 2020 rond de 15 procent van de totale energievraag duurzaam wordt opgewekt, maar op dit moment is dat slechts 3,8 procent. De SER zal advies geven hoe dit streven alsnog gehaald kan worden.

Als het aan Greenpeace ligt, zal er eerst voor moeten worden gezorgd dat kolencentrales financieel minder aantrekkelijk zullen worden. Op dit moment zijn gascentrales een stuk duurder, terwijl deze wel een stuk schoner zijn dan kolencentrales. De milieuorganisatie staat sceptisch tegenover het verbranden van biomassa, omdat dit weer een hoge uitstoot van koolstofdioxide veroorzaakt.

Greenpeace hoopt dat er de komende jaren meer geld en aandacht wordt gestoken in windenergie, zonne-energie en geothermie. Joris Thijssen, campagnedirecteur van Greenpeace, hoopt dat Nederland in de komende decennia steeds minder afhankelijk zal zijn van kolen en gas.

Als het aan de PvdA, CDA, SP en D66 ligt gaat Nederland direct duurzame energie uit IJsland importeren. De laatste tijd is er veel aandacht voor het lage percentage duurzame energie in Nederland, dus een directe kabel vanuit  IJsland zou kunnen helpen om dit te verbeteren.

Is groene stroom wel groen?

Zoals eerder was te lezen, kopen enkele energieleveranciers certificaten in het buitenland om zo groene stroom in Nederland aan te bieden. Deze constructie wordt ook wel sjoemelstroom genoemd. Leveranciers gebruiken deze constructie, omdat de vraag naar groene stroom groter is dan het Nederlandse aanbod. Sinds kort is er een website waar mensen kunnen checken of hun groene stroom ook echt in Nederland is opgewekt.

Weinig duurzame energie opgewekt

Er wordt in Nederland weinig groene stroom opgewekt. In totaal wordt er 3,8 procent van de stroomvraag in eigen land op duurzame wijze gecreëerd. Hiermee loopt Nederland achter op andere Europese landen. Alleen het Verenigd Koninkrijk, Malta en Luxemburg wekken nog minder op. Hierbij moet wel gesteld worden dat Nederland natuurlijk een kleiner oppervlak heeft dan de meeste landen. Daarom is het streefpercentage van ons land (14 procent) ook lager dan de meeste landen. Toch zal er de komende jaren flink in de duurzame sector moeten worden geïnvesteerd.

Is IJslandse groene stroom de oplossing?

IJsland genereert dankzij al haar vulkanen en warmtebronnen meer duurzame energie dan ze zelf gebruiken. Daarom is een gedeelte geschikt voor export. Volgens de PvdA, SP, CDA en D66 zal het niet veel geld gaan kosten om een kabel aan te leggen naar het eiland. De partijen stellen voor dat IJsland zelf voor een deel van de kosten opdraait, als ‘boete’ voor het Icesave-debakel. Het is nog niet bekend wanneer er over dit voorstel een beslissing wordt genomen.